|
Tarihi
Kent, Güneydoğu Anadolu bölgesinde GAP’ın merkezinde yer almaktadır.
Mezopotamya’nın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Urfa akarsulara yakın olması, ticaret yollarının kesiştiği noktada yer almasından ötürü tarihi boyunca stratejik bir öneme sahip olmuştur.
Merkeze bağlı Örencik köyü Göbeklitepe de 2001 yılında gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucu kentin tarihinin MÖ. 9000’e Çanak-Çömleksiz Neolitik (Akeramik Neolitik) döneme kadar uzandığı görülmüştür.
Eski Urfa'nın Kaleden Görünümü
Bu bilinen 11000 bin yıllık tarihi süreçte Ebla, Akkad, Sümer, Babil,Hitit, Hurri-Mitanni, Arami,Asur,Pers, Makedonya,Roma, Bizans Gibi uygarlıkların egemenlikleri altında yaşayan Urfa 1094 yılında Selçuklu Topraklarına katılmıştır. 1098’de Haçlı Kontluğu idaresine girmiştir. Eyyubi, Memluk, Türkmen Aşiretleri, Timur Devleti, Akkoyunlular, Dulkadirbeyliği, Safevilerden sonra, 1516’da Osmanlı sınırları içine katılmıştır. Önce Diyarbakır Eyaleti içinde yer alan Urfa 1876’da Halep vilayetine bağlanmış, 1916’da bağımsız bir sancak olmuştur. 1919 yılında önce İngilizlerin, daha sonrada Fransızların işgaline uğramış,11 Nisan 1920’de işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyet sonrasında 1924’de il durumuna getirilmiştir.
11 Nisan'da Urfa'nın Kurtuluşu Törenleri
Kentin bilinen en eski ismi Edessadır. Urfa isminin Vurhai, Orhai, Ruhua vb. isimlerden geldiği söylense de bunlardan hiçbiri kesinlik kazanmamıştır. Kentin adı , Ulusal Kurtuluş Savaşında halkın göstermiş olduğu kahramanlıktan ötürü, 1984 yılında çıkartılan bir yasa ile “Şanlı” unvanını almış ve Şanlıurfa olarak değiştirilmiştir.
Dünyanın, ilk İslam Üniversitesi; Dünya Kültür Mirası’na dahil edilmesi düşünülen Harran, Şanlıurfa’dadır.
Balıklıgöl
Sabizm dahil, tek tanrılı dinlere mensup insanlar ile İbrahim, Eyüp, İlyas ve Yakup gibi peygamberlerin yaşadığı, kent “Peygamberler Şehri” olarak anılmaktadır.
Kent, köklü bir kültür mirasına sahiptir.
Ressamları, ses ve saz sanatçıları, şair- yazarları, el sanatları ustalarının çalışmaları, halkoyunları, mutfağı vb. değerleri kentin kültür zenginliğine renk katmaktadır.
Evleri, sokakları, çarşıları, hanları, hamamları, çeşmeleri, köprüleri, camileri, kale ve surları ile Şanlıurfa “Müze Kent” görünümündedir.
Eski Urfa Sokakları
Kente egemen olan toplulukların bir çoğunun tarih boyunca bırakmış oldukları derin izler bugün Eski Kent Dokusunda ve müzedeki eserlerde, Devlet Güzel Sanatlar Galerisi veya bir başka yerde görülebilir.
Atatürk Baraj Gölünde Su Sporları
Bugün GAP ile ekonomik, sosyal, kültürel alanda hızlı bir değişim ve kalkınma sürecinde olan kentin yüksek bir kültür-turizm potansiyeli mevcuttur.
Eski Urfa Evi
Şanlıurfa’nın dini, arkeolojik,folklorik ve diğer kültür değerlerinden bazıları yitip gitse de, pek çoğu yaşamak için direnmektedir.
Bu zengin kültür birikiminin; belgeleme, araştırma ve koruma planlarıyla değerlendirilmesi sadece ulusal değil, dünya kültür mirası açısından da son derece önemlidir.
|
